Grand Seiko (แกรนด์ ไซโก) สร้างสรรค์นาฬิกาข้อมือมายาวนานด้วยความงามระดับโลก โดยมีรากฐานมาจากความงามแบบญี่ปุ่นที่ได้รับการปลูกฝังมาโดยตลอด สิ่งที่ช่วยเสริมความสวยงามยิ่งขึ้นให้กับดีไซน์ของ Grand Seiko ก็คือสายหนัง ซึ่งในบรรดาชิ้นส่วนนาฬิกา สร้อยข้อมือและสายหนังที่สามารถเปลี่ยนได้มีเสน่ห์เป็นพิเศษ เพราะสามารถเลือกเปลี่ยนสายให้เข้ากับสถานการณ์หรือบรรยากาศที่เหมาะสมได้

โทนสีและความหนาของสาย รวมถึงรายละเอียดของการเย็บจะแตกต่างกันไปตามการออกแบบของนาฬิกา เพื่อทำให้บรรลุผลถึงสิ่งนี้ ช่างฝีมือระดับปรมาจารย์ผู้รับผิดชอบในการผลิตสายหนังของ Grand Seiko ได้ดำเนินการอย่างพิถีพิถันในทุกขั้นตอน ทั้งการตัด การปาดผิว โครงสร้าง การเย็บและการปั๊มด้วยมือ สายแต่ละเส้นผลิตขึ้นด้วยความเอาใจใส่ในทุกรายละเอียด นี่คือภาพรวมของการผลิตสายหนังที่เพิ่มความสง่างามให้กับนาฬิกา Grand Seiko ที่จะคงอยู่ยาวนานสืบไปในอนาคต

สายหนังของ Grand Seiko รังสรรค์จากวัสดุที่ได้รับการคัดสรรมาอย่างดี

ในการแสวงหานาฬิกาในอุดมคติอย่างไม่มีที่สิ้นสุด Grand Seiko ได้สร้างนาฬิกาข้อมือที่สวยงามซึ่งรับประกันถึงความเที่ยงตรงสูงและคุณภาพอันเป็นเลิศอย่างต่อเนื่อง พร้อมให้สัมผัสถึงความงามในแบบญี่ปุ่น เพื่อผสานสัมผัสแห่งความงามนี้ลงบนสายหนัง ภูมิปัญญาและงานฝีมือชั้นสูงของ Grand Seiko ถูกรวมเข้าไว้ด้วยกันตลอดกระบวนการผลิต โดยเริ่มตั้งแต่การเลือกสรรวัสดุ

หนังจระเข้เกรดสูงสุดได้รับการเลือกสรรมาใช้สำหรับทำสายหนังของ Grand Seiko แต่ Grand Seiko ไม่ได้ใช้หนังฟอกสำเร็จ หากเลือกหนังดิบสำหรับสายหนังในอุดมคติแทน โดยเป็นไปตามอนุสัญญาวอชิงตัน (Washington Convention) หนังดิบเหล่านี้ส่วนใหญ่นำเข้าโดยตรงจากประเทศปาปัวนิวกินีผ่านทางบริษัทการค้าส่งออก การย้อมสีตามการออกแบบของนาฬิกาจะทำได้หลังจากผู้ฟอกหนังใช้กระบวนการฟอกหนังแบบพิเศษ เพื่อเปลี่ยนหนังดิบเป็นหนังฟอกพร้อมใช้

จระเข้มีค่าจากความหายากของมัน ทำให้หนังจระเข้ถือเป็นหนังที่ล้ำค่าที่สุด ลักษณะเด่นของมันคือความไม่สม่ำเสมอของเกล็ดที่สร้างลวดลายเปี่ยมเอกลักษณ์อันเต็มไปด้วยความงามสง่า ลายเกล็ดมีสองประเภทคือ แบบเหลี่ยมและแบบกลม วัสดุหนังจะถูกจัดเตรียมด้วยการตกแต่งพื้นผิวแบบด้านหรือกึ่งเงา เพื่อสร้างรูปแบบของลายเกล็ดและพื้นผิวที่ชุ่มชื้นมีเอกลักษณ์ นอกจากนี้ยังสามารถเคลือบเงา เพื่อให้พื้นผิวของหนังมีความมันวาว การตกแต่งเหล่านี้จะได้รับการเลือกและนำมาใช้ เพื่อให้ได้วัสดุที่มีพื้นผิวเหมาะสมกับแต่ละการออกแบบ ฮิโรอากิ วาคุอิ ปรมาจารย์ด้านการผลิตสายหนังของ Grand Seiko กล่าวถึงความเอาใจใส่ในการเตรียมวัสดุความเคารพว่า

“เมื่อจระเข้โตขึ้น รูปแบบของเกล็ดจะขยายออกและหนังก็จะหนาขึ้นเช่นกัน
สายหนังทำมาเพื่อให้พอดีกับข้อมือ จึงไม่เหมือนกับผลิตภัณฑ์เครื่องหนังอื่นๆ เช่น กระเป๋าถือ เนื่องจากความกว้างและความยาวของสายมีความสั้นมาก จึงมีความบอบบาง ดังนั้น เราจึงต้องเลือกหนังดิบที่มีขนาดเล็กกว่าอย่างระมัดระวัง เพื่อให้เกล็ดจระเข้บนสายหนังดูสวยงามจากการตกแต่งพื้นผิว และหนังที่มีขนาดเล็กกว่าก็มีความหนาตามอุดมคติสำหรับสิ่งที่จะสวมลงบนข้อมือ ปัจจุบัน หนังดิบที่ใช้ได้มาจากจระเข้ที่มีอายุ 2-3 ปี และหนังที่เลือกแต่ละชิ้นมีขนาดหนึ่งในสามหรือครึ่งหนึ่งของขนาดที่นำมาใช้ทำกระเป๋าถือหรือเครื่องหนังอื่นๆ เราต้องหารือกับผู้ฟอกหนังอย่างรอบคอบถึงวิธีการใช้กระบวนการที่เหมาะสมที่สุดสำหรับการออกแบบที่เลือกไว้ เพื่อให้ได้ขนาดที่พอดีกับข้อมือและมีความยืดหยุ่นปานกลาง”

งานฝีมือระดับปรมาจารย์ที่สังเกตได้จากกระบวนการตัด
ที่กำหนดรูปทรงสุดท้ายของสายหนัง

เมื่อวัสดุพร้อมแล้ว กระบวนการทำสายหนังก็เริ่มต้นขึ้น โดยพื้นฐานแล้ว สายหนังจะประกอบด้วย 3 ชั้นคือ หนังชั้นบน ไส้และหนังซับใน สำหรับ Grand Seiko ซึ่งแสวงหานาฬิกาข้อมือที่ให้ความแม่นยำ การอ่านค่าง่าย ความสวยงามและความทนทานเป็นเลิศ สายหนังจึงต้องให้ความรู้สึกสบายเมื่อสวมใส่บนข้อมือ เพื่อให้เป็นไปตามที่ต้องการ สายจะถูกสร้างขึ้นจากหนังธรรมชาติที่แบ่งเป็น 3 ชั้น โดยใช้หนังจระเข้สำหรับหนังชั้นบน และจะใช้หนังวัวในส่วนไส้ชั้นในและส่วนหนังซับใน

ขั้นตอนการทำสายหนังมี 5 ขั้นตอน ได้แก่ การตัด การปาด โครงสร้าง การเย็บและการปั๊ม การปั๊มไดคัทแบบพิเศษใช้สำหรับการตัดหนังจระเข้แต่ละชิ้นเพื่อให้ได้รูปทรงที่ต้องการ เพื่อความสวยงามอย่างลงตัวเมื่อสวมบนข้อมือ ทั้งส่วนสายด้านหัวเข็มขัดที่เชื่อมกับข้อต่อตัวเรือนที่ตำแหน่ง 12 นาฬิกาและสายในส่วนเข็มล็อกด้านที่เชื่อมกับข้อต่อตัวเรือนที่ 6 นาฬิกา ช่างฝีมือที่รับผิดชอบงานตัดหนังต้องคำนึงถึงคุณลักษณะของหนังแต่ละชิ้น เขายังต้องตัดหนังสำหรับทำห่วงรัดสายหนังที่อยู่กับที่และห่วงหนังรัดสายอิสระด้านหัวเข็มขัดอย่างระมัดระวังด้วย วัสดุสำหรับชั้นไส้ในและหนังซับในก็ถูกตัดอย่างพิถีพิถันเช่นกัน

หนังจระเข้มีรูพรุนบริเวณขอบเกล็ดที่ดูเหมือนรูเล็กๆ ที่ถูกแทงด้วยเข็ม ซึ่งเป็นรูพรุนบนอวัยวะในการรับความรู้สึก เป็นส่วนหนึ่งของระบบประสาทสัมผัสของจระเข้ และยังเป็นหลักฐานว่าหนังที่ Grand Seiko คัดเลือก มาจากหนังธรรมชาติที่มีคุณภาพสูงสุดที่แสดงให้เห็นถึงลายเกล็ดท้องของจระเข้ อย่างไรก็ตาม หนังบางชิ้นอาจมีรอยขีดข่วนเล็กๆ หรือรอยแผลเป็นที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ ต้องใช้ความชำนาญระดับสูงในระหว่างกระบวนการตัดเพื่อระบุและแยกชิ้นส่วนที่มีข้อบกพร่องในทันที ขณะเดียวกันก็ต้องตัดชิ้นส่วนเพื่อให้ตรงกับลายเกล็ดด้วย แผ่นหนังจะได้รับการตรวจสอบโดยผู้เชี่ยวชาญเพื่อหาข้อบกพร่องก่อนนำไปปาดผิว

พื้นผิวสำเร็จสวยงามจากการปาดผิวหนังที่สลับซับซ้อน

เนื่องจากหนังธรรมชาติทุกชิ้นมีเอกลักษณ์เฉพาะตัวและมีความหนาไม่เท่ากัน เมื่อนำมาทำเป็นผลิตภัณฑ์จึงจำเป็นต้องมีการปรับความหนาของชิ้นหนังแต่ละชิ้น ในระหว่างขั้นตอนการปาดผิวจะทำให้แผ่นหนังมีความสม่ำเสมอ โดยควบคุมความหนาของชิ้นงานให้เหมาะสมกับโครงสร้างของสายหนัง เพื่อให้ส่วนต่างๆ ของตะเข็บพับได้ง่าย จึงต้องปาดผิวให้เลือกความบางเพียง 0.1 มิลลิเมตร

ขั้นตอนแรก ชิ้นส่วนทั้งหมดที่ประกอบเป็นสายหนัง ไม่ว่าจะเป็นสายในส่วนหัวเข็มขัดหรือส่วนที่เป็นเข็มล็อกสาย รวมไปถึงห่วงรัดสายคงที่และห่วงอิสระ จะถูกปาดผิวอย่างประณีตให้มีความหนาเท่ากัน จากนั้น ขอบที่ปลายด้านนอกของชิ้นหนังจะถูกปาดออกให้มีความบางกว่าตรงกลางที่เป็นส่วนสำคัญของสาย

“Grand Seiko ใช้เทคนิคที่เรียกว่า รอมบอเด (Rembordé) ในการพับขอบของหนังด้านบนฝังไว้ใต้ส่วนไส้ใน ขอบที่แข็งแรงของหนังจระเข้จะต้องปาดให้มีความบาง ไม่เช่นนั้นจะพับขอบด้านข้างเข้าส่วนของไส้ได้ยาก เมื่อพิจารณาถึงความหนาของส่วนที่พับแล้ว ในขณะที่ปาดขอบให้บางลง ก็ต้องทำให้สามารถรักษาความหนาได้สม่ำเสมอเมื่อเป็นสายหนัง การปาดขอบเป็นกระบวนการที่สำคัญอย่างยิ่งในการสร้างมิติให้กับการออกแบบสายหนัง” วาคุอิ อธิบาย

หนังจระเข้ไม่ใช่วัสดุที่ง่ายต่อการปาดผิว หนังหลายชนิดเช่นหนังวัวจะมีเส้นใยคงตัวทำให้ปาดออกได้ง่าย แต่สำหรับหนังจระเข้ต้องใช้เทคนิคพิเศษในการปาดหนัง โดยคำนึงถึงความไม่สม่ำเสมอของเกล็ด การปาดอาจทำให้เกล็ดที่มีรูปทรงกลมยืดออกและเปลี่ยนความยาวได้ ส่วนลายเกล็ดสี่เหลี่ยมจะเป็นรอยเว้าลึกกว่า และถ้าปาดลอกผิวออกมากเกินไปหนังอาจจะฉีกขาดได้ ช่างฝีมือระดับปรมาจารย์จะต้องระมัดระวังอย่างมาก และทำงานอย่างประณีตในขณะที่ปาดผิว หลังจากการปาดผิวหนังซับในและไส้ในแล้ว ก็จะมาถึงขั้นตอนการทำโครงสร้างสาย

ฝีมือระดับปรมาจารย์ที่อยู่เบื้องหลังโครงสร้าง
อันยอดเยี่ยมของสายนาฬิกาข้อมือสุดหรู

สายนาฬิกาของ Grand Seiko สร้างขึ้นโดยหุ้มหนังส่วนบนไว้รอบไส้ใน แล้วยึดชิ้นส่วนนั้นเข้ากับหนังซับในชั้นล่างด้วยกาวชนิดพิเศษ หรือเย็บชิ้นส่วนเข้าด้วยกันในบางกรณี คุณลักษณะที่โดดเด่นที่สุดของสายนาฬิกาคือโครงสร้างที่ใช้วัสดุได้อย่างมีประสิทธิภาพ โครงสร้างไม่เพียงแต่ทำให้มีรูปลักษณ์ที่หรูหรา แต่ยังมีความทนทานอย่างเหมาะสมสำหรับนาฬิกาหรูหราอีกด้วย เนื่องจากแผ่นหนังชิ้นบนโอบรอบถึงขอบด้านข้างของสาย ส่วนโค้งที่นุ่มนวลของสายทำให้โครงร่างโดยรวมของสายดูอ่อนโยน ให้ความรู้สึกหรูหรา เช่นเดียวกับขั้นตอนการปาดผิว การใช้เทคนิค Rembordé กับหนังจระเข้ต้องการฝีมือช่างที่มีความชำนาญสูงมาก เนื่องจากวัสดุมีความไม่สม่ำเสมอ

“หนังจระเข้มีความอ่อนนุ่ม แต่ก็มีความทนทานสูง ในขณะที่ไส้ที่ทำด้วยหนังวัวมีความนุ่มและโค้งมน เพื่อที่จะใช้เทคนิค Rembordé กับวัสดุทั้งสองประเภทที่มีลักษณะแตกต่างกัน ความร้อนจะถูกนำมาใช้กับหนังจระเข้เพื่อให้เกิดความนุ่มและพับง่ายขึ้น เนื่องจากหนังจระเข้ทุกชิ้นมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว หนังส่วนบนและไส้ในจึงแตกต่างกัน แต่ละชิ้นต้องได้รับการตรวจสอบอย่างละเอียดและกดด้วยกระบวนการพิเศษ เพื่อใช้ความร้อนที่ควบคุมอย่างระมัดระวังในการผสานชิ้นส่วนเข้าด้วยกัน” วาคุอิ อธิบาย

อีกเทคนิคที่น่ากล่าวถึงเกี่ยวกับการทำขอบแบบ Rembordé ที่เรียกว่าเทคนิค คิคุโยเซะ (Kikuyose) เป็นเทคนิคที่มีระดับความยากสูงมากในการทำขอบโค้งมนเพื่อพับให้ดูเปล่งประกายอย่างประณีต แม้กระทั่งส่วนพับจีบ งานฝีมือระดับปรมาจารย์ที่สั่งสมมาหลายปีเพื่อใช้เทคนิค Rembordé เห็นได้จากรายละเอียดด้านข้างของสายหนังนาฬิกา

รายละเอียดที่ดีที่สุดซึ่งเกิดจากฝีมือสุดประณีตและการควบคุมคุณภาพอย่างเข้มงวด

หลังจากการทำขอบด้วยเทคนิค Rembordé ที่แผ่นหนังชิ้นบนโอบรอบไส้ในและติดกาวกับแผ่นหนังซับในด้านล่างแล้ว สายนาฬิกาจะเข้าสู่กระบวนการเย็บ การเย็บสามารถทำได้ด้วยเครื่องจักรหรือด้วยมือ ในการใช้เครื่องจักร ช่างฝีมือที่เชี่ยวชาญด้านการเย็บจะใช้จักรเย็บผ้าที่ปรับแต่งให้เหมาะสมสำหรับเย็บสายนาฬิกา และเย็บตะเข็บแต่ฝีเข็มบนขอบของชิ้นหนังส่วนหัวเข็มขัดและด้านข้างของชิ้นหนังส่วนเข็มล็อกสายอย่างระมัดระวัง สำหรับการเย็บด้วยมือจะใช้เครื่องมือพิเศษที่เรียกว่า “เหล็กตอก” สำหรับเจาะรูในด้านหัวเข็มขัดและด้านเข็มล็อกของสาย จากนั้นจึงใช้ด้ายแว็กซ์สำหรับเย็บด้วยมือโดยเฉพาะ การเย็บด้วยมือทำด้วยความระมัดระวังและประณีตที่สุด Grand Seiko จะใช้วิธีการใดวิธีการหนึ่ง ขึ้นอยู่กับการออกแบบและแนวคิดของนาฬิกาข้อมือแต่ละรุ่น

“การเย็บด้วยจักรเย็บเป็นคุณลักษณะเฉพาะเพื่อสร้างความทนทาน ตะเข็บที่สวยงามและการตกแต่งที่หรูหรา ส่วนการเย็บด้วยมือต้องใช้เวลาในการทำงานมากขึ้นอย่างมาก แต่เมื่อเทียบกับการเย็บด้วยจักรแล้ว วิธีการเย็บด้วยมือสามารถใช้ด้ายที่หนาขึ้น ควบคุมความตึงของด้ายด้วยมือ และถ้าจำเป็นก็สามารถเพิ่มความแข็งแรงของตะเข็บได้ รายละเอียดการเย็บ รวมถึงจำนวนเส้นด้ายและความกว้างของตะเข็บ ล้วนต้องผ่านการเลือกสรรให้เข้ากับดีไซน์ของนาฬิกา เราจะใช้วิธีที่ดีที่สุดและเหมาะสมที่สุด” วาคุอิ กล่าว

ขั้นตอนสุดท้ายในการผลิตสายหนังคือการปั๊ม กระบวนการปั๊มตราประทับดั้งเดิมของ Grand Seiko ใช้ปั๊มที่ด้านหลังของสาย เป็นการปั๊มด้วยมือโดยใช้ความร้อนและแรงกด ดังที่ได้กล่าวไว้ก่อนหน้านี้ว่า สายหนังจะประกอบด้วย 3 ชั้นคือแผ่นหนังชั้นบน ไส้ในและหนังชั้นล่างหรือซับใน อย่างไรก็ตาม ความหนาของสายก็ยังขึ้นอยู่กับการออกแบบด้วย บางครั้งอาจต้องการสายที่มีความหนามากขึ้น ในกรณีนี้จะมีการเพิ่มแผ่นรองหนังธรรมชาติเพื่อสร้างชั้นที่ 4 หรือ 5 ให้กับสาย ช่างฝีมือหลักที่รับผิดชอบงานปั๊มจะตรวจสอบความหนาของสายและสภาพของหนังอย่างละเอียด เพื่อควบคุมอุณหภูมิความร้อนและแรงกดที่จะใช้ในการประทับตราอย่างสมบูรณ์แบบ

สายหนังที่เน้นความสวยงามของ Grand Seiko
พร้อมเผยความงามสง่าอย่างล้ำลึก

งานฝีมือของ Grand Seiko ปรากฏให้เห็นอย่างเด่นชัดในสายหนังนี้ เช่นเดียวกับทุกรายละเอียดของนาฬิกา Shizuri-Yuki (ชิซูริ-ยูกิ) รุ่นใหม่ หลังจากการฟอกหนังแล้ว พื้นผิวของหนังจะถูกย้อมเป็นสีน้ำตาลแดง แล้วจึงทำสีเพิ่มเติมโดยพื้นผิวทั้งหมดจะถูกย้อมเป็นสีดำแล้วจึงเช็ดสีย้อมออก ด้วยกระบวนการนี้ สีย้อมที่เป็นสีดำจะอยู่เฉพาะในส่วนนูนของเกล็ดสี่เหลี่ยม ความแตกต่างที่ละเอียดอ่อนกับสีน้ำตาลแดง สะท้อนในสีทูโทนที่สวยงาม การเช็ดด้วยมือโดยช่างฟอกหนังทำให้ความหนาแน่นของโทนสีเข้มบนลายเกล็ดมีความแตกต่างกันขึ้นอยู่กับปริมาณการเช็ด ดังนั้น กระบวนการนี้จึงได้รับการปรับแต่งประณีตเพื่อสร้างสรรค์ผลลัพธ์ที่มีความสม่ำเสมอ

การเย็บด้วยมือทำให้ตะเข็บที่เย็บดูโดดเด่นเข้ากับคุณภาพและความงามของ Grand Seiko

การเย็บทั้งหมดทำด้วยมือจึงต้องใช้เวลาและความพยายามมากกว่าการเย็บด้วยเครื่องจักร ในการร้อยเข็มและด้ายผ่านรูที่เจาะบนชิ้นหนังธรรมชาติที่มีขนาดเท่ากับสายนาฬิกา และทำให้รอยต่อมีความเรียบหรูสม่ำเสมอต้องใช้กำลังนิ้วมากกว่าที่คิดไว้ และมีเพียงฝีมือของช่างทำสายเท่านั้นที่จะทำได้ สายหนังช่วยเติมเต็มความสวยงามให้กับนาฬิกาหรู และราวกับจะผสานเข้ากับกระแสแห่งเวลา สายนาฬิกาจะต้องพอดีกับข้อมือมากที่สุดในทุกครั้งที่ใช้งาน เพื่อเผยให้เห็นถึงความสง่างามที่เปี่ยมรสนิยมอย่างล้ำลึก นี่คือจุดสุดยอดของงานฝีมือระดับปรมาจารย์ที่สมบูรณ์แบบ ผู้ทุ่มเทเวลาด้วยความตั้งใจอย่างไม่รู้จักเหน็ดเหนื่อย